Artykuł: Północ czy południe? Jak umieścić okna w budynku?
Północ czy południe - okna w zgodzie ze stronami świata
Słońce dostarcza nam w niemal nieskończonej ilości darmową i „czystą” energię. Warto więc postarać się, by w jak największym stopniu ją wykorzystywać – także do ogrzewania domu. W tym celu należy usytuować go na działce w taki sposób, by promienie słoneczne jak najdłużej padały na jak największą część budynku, a szczególnie na okna, przez które mogą przenikać do wnętrza domu.
Dzięki przemyślanemu rozmieszczeniu okien zyski ciepła w pomieszczeniach w wyniku nasłonecznienia mogą być tak duże, że uzyskiwane dzięki temu oszczędności na ogrzewaniu wyniosą nawet kilkaset złotych rocznie w stosunku do podobnego domu, ale z niekorzystnie usytuowanymi oknami.
Wielkość a kierunek
Okna od strony południowej przez dużą część dnia przepuszczają do wnętrza domu promieniowanie słoneczne, które silnie ogrzewa wewnętrzne ściany i podłogę – nawet do tego stopnia, że mimo mrozu na zewnątrz, w pomieszczeniach nie ma potrzeby używania grzejników. By jednak osiągnąć taki efekt, ściany i podłoga, do których dociera promieniowanie słoneczne, muszą być masywne (betonowe, kamienne), by dobrze akumulowały ciepło. Warto też zadbać, by powierzchnia okien była dostatecznie duża. Trzeba jednak brać pod uwagę, że zbyt duże przeszklenia (szczególnie te o słabszych parametrach cieplnych) mogą przyczyną zwiększonych strat ciepła, których nie bilansują zyski od nasłonecznienia. Optymalną wielkość okien można ustalić dokonując stosownych obliczeń i symulacji.
Zyski ciepła od nasłonecznienia przez okna skierowane na wschód i zachód nie są już tak duże i zwiększanie ich powierzchni nie daje znaczących korzyści energetycznych. Natomiast okna na elewacji północnej przyczyniają się tylko do zwiększenia strat ciepła, bo nawet te najlepsze nie mają tak dobrych parametrów izolacyjnych jak ocieplone ściany.
Tolerancja
Oczywiście nie na każdej działce jest możliwe usytuowanie domu tak, by jego elewacje były skierowane dokładnie zgodnie z kierunkami świata. Odchylenie od osi N-S o kąt niewiększy niż +/- 15o nie wpływa zauważalnie na ilość pozyskiwanego ciepła. W naszych szerokościach geograficznych największe odchylenie, przy którym napromieniowanie słoneczne jest jeszcze w miarę korzystne, to 20o w kierunku wschodnim i 35o w kierunku zachodnim.